Op 1 maart heeft alweer de vijfde OfficeTalk plaatsgevonden. Hier kun je lezen welke onderwerpen de revue zijn gepasseerd.

Non-Visueel werken

Het onderwerp NON-Visueel werken is ruimschoots aan bod gekomen. Er zijn tips en trics uitgewisseld over het navigeren en strategieen om snel je weg te kunnen vinden in een (online) omgeving.

Wanneer je de inhoud die op een scherm wordt getoond weergeeft op een brailleleesregel of via spraaksynthese, heb je niet het visuele overzicht. Om mensen met goede ogen mee te laten kijken waar de schermlezer zich op het scherm bevindt, beschikt Jaws bijvoorbeeld over de brailleviewer. Dit is een balkje op het scherm dat de positie van de braille leesregel visueel markeert. Deze viewer kun je inschakelen via de schermlezer.

Ga met insert +J naar het Jaws menu, enter op opties, enter op algemeen, en door vijf keer op de tabtoets te drukken kom je op het aankruisvakje “schakel vertuele viewer in”.

Selecteer dit met de spatiebalk.

Wanneer je non-visueel werkt navigeer je op een andere manier over het scherm dan wanneer je de muis gebruikt en de inhoud van je scherm visueel kunt waarnemen.

De schermlezer maakt gebruik van de structuur van een document of webpagina. door deze met toetscombinaties of sneltoetsen toegankelijk te maken.

Zo kun je bijvoorbeeld op een webpagina met de toets H van kop naar kop springen, en met de toets B van knop naar knop.

In sommige gevallen is deze snelnavigatie niet voldoende om non-visueel je weg te vinden en snel te komen waar je wilt zijn. Dan is er de mogelijkheid om plaatsmarkeringen aan te maken. Dit doe je met Jaws  met de toetscombinatie control+shift+k.

Hoe maak je een powerpoint presentatie toegankelijk?

Een goede powerpoint presentatie is in principe toegankelijk met een schermlezer. Jaws en NVDA zijn in staat de tekst uit een powerpoint presentatie non-visueel inzichtelijk te maken.

Hiervoor kent elke schermlezer zijn eigen sneltoetsen.

Voor Jaws sneltoetsen zie: http://www.freedomscientific.com/Services/TrainingAndCertification/WebinarDetail/F0117

Voor NVDA sneltoetsen ga naar https://www.nvaccess.org/files/nvda/documentation/userGuide.html

Om een presentatie die veel plaatjes bevat snel leesbaar te maken kun je hem opslaan ass rtf bestand.

Kies in in powerpoint, alt+B, opslaan als, bestandsformaat, en kies in overzichtswergave, het .RTF formaat.

Zie deze engelstalige Webbinar van Freedomscientific  voor meer info over Jaws en onder andere powerpoint.

http://www.freedomscientific.com/Services/TrainingAndCertification/WebinarDetail/F0117

Applicatiemodus.

Jaws kent een speciale modus om in “online”applicaties te kunnen werken. Deze modus kan er echter voor zorgen dat je schermlezer niet meer reageert of doet wat je zou willen. Om deze applicatiemodus uit te zetten druk je 2 keer snel achter elkaar op de numeriek Plus toets.

Ook kan het helpen om wanneer je in de applicatiemodus werkt, met de toetscombinatie insert ZZ de snelnavigatie van de schermlezer (tijdelijk) uit te schakelen.

Met dezelfde toetscombinatie schakel je hem vervolgens weer in.

Ontwikkelingen op het gebied van schermlezers

NVDA 

Er zijn interessante ontwikkelingen rondom de  Open Source schermlezer NVDA. Deze schermlezer was al een volwaardig alternatief voor in de thuissituatie. Er wordt inmiddels ook hard gewerkt aan mogelijkheden om NVDA ook in werksituaties in te kunnen zetten.

De firma Babbage onderzoekt bijvoorbeeld in hoeverre NVDA onder virtuele omgevingen als citrix zou kunnen draaien.

Windows Narrator

 (gastbijdrage van Henk Abma.)

De volgende versie van Windows 10 zal ondersteuning voor braille leesregels hebben in Verteller, de standaard meegeleverde screenreader. Dit braille is inmiddels te testen in de insider builds van Windows 10, waar iedereen die het niet erg vindt dat de computer niet altijd exact zo werkt als gedacht, zich op kan abonneren. 

Braille moet appart worden geínstalleerd vanuit het toegankelijkheidscentrum. Of dit ook in de uiteindelijke versie zo zal zijn, zullen we zien.

1. Zorg dat verteller actief is.

2. Geef windows+u om toegankelijkheid te openen.

3. Zorg dat verteller is geselecteerd, dit is standaard het geval.

4. Tab door totdat je bij Braille downloaden komt en geef spatie. Nu zal de braille driver worden geínstalleerd.

5. Tab door totdat je bij een knop komt om braille aan te zetten. Tik deze aan.

6. Selecteer nog iets verderop je leesregel, taal en brailletabel en sluit het venster.

7. In principe heb je nu werkend braille, aangenomen dat je nog niet eerder een screenreader op deze pc hebt gebruikt. Als dit niet het geval is, zijn er wat extra stappen nodig.

Als Narrator start, komt er eerst een vage "no screen" melding, deze heeft te maken met het programma dat Windows gebruikt om braille te genereren. Zodra je echter verder gaat werken met je computer, barst het braille los en wordt de uitgesproken tekst ook in braille weergegeven, zonder de informatie zoals tabelgegevens die narrator normaal wel uitspreekt. Voor zover ik nu kan zien, is de brailleregel altijd gekoppeld aan de focus. Of je documenten kunt lezen zonder dat de cursor verplaatst, betwijfel ik dus, maar ik zou ook niet weten wanneer ik die functie voor het laatst nodig heb gehad. Meestal vind ik het prima als de regel de cursor meeneemt.

Braille reageert tot nu toe razendsnel en heeft ook nog niet gehaperd.

Omdat ik braille toch meer gebruik dan ik dacht, b.v. Om snel te checken of er staat wat ik denk dat er staat, of om zelf te lezen als de spraak te uitgebreid wordt, ben ik blij met deze toevoeging. Het is nu een stuk makkelijker om een hele dag narrator te gebruiken, zonder terug te vallen op NVDA.

De gedachte is natuurlijk dat iemand die Windows 10 geínstalleerd krijgt er direct mee kan werken, ook als hij niets ziet. De meeste nieuwe gebruikers zullen er zonder voorkennis van andere screenreaders aan beginnen. Dan is de vraag of NVDA of JAWS een bepaalde actie beter uitvoert dan Narrator, niet interessant. Ik hoop dat narrator goed genoeg wordt, om de verstrekking van zwaar overprijsde screenreaders overbodig te maken. Het zal natuurlijk nog even duren voordat verzekeraars zich realiseren dat Windows 10 in de basis toegankelijk is, en dan zal er ook nog flink gelobbyd worden door de leveranciers om uit te leggen dat hun producten feitelijk onmisbaar zijn, maar ik denk dat de participatie van blinden eerder is bemoeilijkt dan bevorderd doordat Windows niet standaard een eigen goed werkende screenreader had. Beter laat dan nooit heeft ook Microsoft dit ingezien.

Volgende bijeenkomst

De volgende OfficeTalk vindt plaats op 7 juni 2017 vanaf 20:00 uur.

Noteer deze datum dus vast in je agenda.

Ben je geïnteresseerd om deel te nemen? 

Heb je vragen of tips in het werken met office 365 of het werken in Online omgevingen?

Stuur een mail naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Met vriendelijke groet, Het Digi-VisieTeam